Het Oncologisch centrum Antwerpen (OCA) behandelt een groot deel van de patiënten met kanker in de provincie Antwerpen. Daarnaast biedt campus ZAS Augustinus onderdak aan de grootste dienst radiotherapie van België (Iridium Netwerk). In zo’n stimulerende en vruchtbare omgeving is het onethisch om geen kankeronderzoek uit te voeren. Bovendien hebben patiënten met kanker nood aan vernieuwend onderzoek dat hun overlevingskansen en levenskwaliteit verbetert. Daarom richtte dr. Luc Dirix, medisch oncoloog, 25 jaar geleden de onderzoeksgroep ‘Translational Cancer Research Unit’ of TCRU op.
Wat doet TCRU?
TCRU voert onderzoek uit dat een duidelijke impact heeft op de diagnose en de behandeling van patiënten met kanker.
Het vertalend (‘translational’) onderzoek staat dicht bij de patiënt. TCRU gebruikt klinische waarnemingen bij patiënten met kanker om wetenschappelijke hypothesen te ontwikkelen. Die worden nadien in het labo onderzocht.
TCRU richt zijn aandacht op slechts enkele domeinen van het kankeronderzoek. Daardoor kunnen we ons specialiseren en streven we naar de rol van ‘expert’ in die domeinen. Dat heeft voor verschillende internationale samenwerkingen gezorgd.
Daarnaast bewaken we ook een brede toepasbaarheid van het kankeronderzoek. Zo zijn de biologische mechanismen die we beschrijven bij progressie van het inflammatoire borstcarcinoom of van de groei van levermetastasen ook van belang voor andere patiënten. Bovendien verzamelen we met elk onderzoek meer belangrijke informatie over de interactie van een kankercel met zijn omgeving. Via gefocust onderzoek leren we dus veel over de biologie van kanker in het algemeen.
TCRU is in staat om grote hoeveelheden complexe gegevens te herleiden tot patronen die ons veel vertellen over de biologie achter de groei en verspreiding van een tumor. Voor verwerking van die gegevens maakt het TCRU gebruik van de kennis, techniek en structuur van de afdeling Oncologische research.
Nationaal en internationaal wakkeren we de wetenschappelijke discussie aan door experten samen te brengen in netwerken. TCRU stond aan de wieg van 'Inflammatory Breast Cancer International Consortium' en 'International Liver Metastasis Research Network'. Beide netwerken publiceren richtlijnen voor diagnose en behandeling in toonaangevende tijdschriften en organiseren elk jaar een symposium voor kennisuitwisseling en planning van het onderzoek.
TCRU dankt Kom op tegen Kanker, de Koning Boudewijnstichting, de Stichting tegen Kanker en het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek - Vlaanderen.
Projecten
Een kwaadaardig gezwel bestaat niet alleen uit kankercellen. Talrijke 'normale' cellen van het lichaam maken deel uit van een tumor en communiceren met de kankercel. De kankercel haalt daar vaak haar voordeel uit. Het verbreken of veranderen van die communicatie is daarom een belangrijke strategie voor de behandeling van mensen met kanker.
TCRU heeft in het begin van de jaren 2000 verschillende groeiwijzen van uitzaaiingen van kanker in de lever beschreven. Elke groeiwijze geeft een unieke communicatie van de kankercel met de bloedvaten en het steunweefsel weer. Dat heeft geleid tot een netwerk van internationale teams. Dat netwerk onderzoekt samen met ons hoe patiënten met levermetastasen van borstkanker en dikkedarmkanker beter kunnen worden behandeld door de communicatie van de kankercel met de bloedvaten te verstoren (Karolinska Institutet, Stockholm, Zweden; McGill University, Montreal Canada; Institute of Cancer Research, Londen, Verenigd Koninkrijk; Erasmus Medical Center, Rotterdam, Nederland, KU Leuven en U Antwerpen).
Vrouwen met deze vorm van borstkanker zijn gemiddeld wat jonger, waardoor de impact op het gezin vaak groot is. Het inflammatoire borstcarcinoom blijft voor onderzoeker en arts een uitdaging:
- de huidige behandelingen zijn niet altijd succesvol;
- veel vrouwen bieden zich aan in een vergevorderd stadium van de ziekte;
- de biologische verklaring voor het minder gunstige ziektebeloop bij sommige patiënten met een inflammatoir borstcarcinoom ontbreekt nog grotendeels.
Daarom zijn zowel vroegdiagnostiek bevorderen als onderzoek naar de biologie van deze agressieve vorm van borstkanker noodzakelijk. TCRU doet al 25 jaar een aangehouden inspanning om het inflammatoire borstcarcinoom beter te begrijpen via een internationaal samenwerkingsverband. Daarvan getuigen de vele wetenschappelijke publicaties samen met toonaangevende instituten zoals het MD Anderson Cancer Center (Houston, Texas, Verenigde Staten), het Erasmus Medical Center (Rotterdam, Nederland), het Institut Paoli-Calmettes (Marseille, Frankrijk) en de KU Leuven. Samen met die partners hebben we specifieke eigenschappen van de kankercellen van het inflammatoire borstcarcinoom ontdekt die op termijn kunnen leiden naar verbeterde diagnostiek en behandeling.
Kankercellen kunnen zich via het bloed verplaatsen in het lichaam en zo aanleiding geven tot uitzaaiingen, ook wel metastasen genoemd. TCRU is in staat om kankercellen die circuleren in het bloed te tellen en eigenschappen van die cellen te onderzoeken. Die analyse wordt gebruikt om te begrijpen hoe de cellen overleven in de bloedbaan en hoe ze tot een metastase kunnen uitgroeien.
Nationale en internationale samenwerkingen
Oncologische en gastro-intestinale chirurgie: Kees Verhoef
Cancer Cell Invasion – Marco Gerling's research group: Marco Gerling, Carlos Fernández Moro
Laboratory for Translational Breast Cancer Research: Christine Desmedt
Rosalind and Morris Goodman Cancer Institute: Peter Siegel
Gastro-intestinale pathologie: Iris Nagtegaal
Computationele biologie en bio-informatica: Steven Van Laere
- Universiteit Gent Center for Inflammation Research - Martin Guilliams Lab - ONSET group: Martin Guilliams
- KU Leuven Center for Cancer Biology - Lab Chris Marine: Chris Marine
Steun het kankeronderzoek van ZAS
Om de ontwikkeling van kankeronderzoek te versnellen, werd het ‘Fonds Oncologie Augustinus’ binnen de Koning Boudewijnstichting opgericht. Op die manier is het mogelijk om met een gift TCRU te helpen om mensen met kanker meer efficiënt te helpen.
Je kan het kankeronderzoek steunen door een bedrag over te maken aan:
Koning Boudewijnstichting
IBAN: BE10 0000 0000 0404
Mededeling: ***182/0390/00021***
Doneer je in totaal minstens 40 euro per jaar, dan is je gift fiscaal aftrekbaar. Het jaar na je donatie ontvang je van de Koning Boudewijnstichting een fiscaal attest.
Wil je een actie opzetten waarbij je een overzicht wenst van het aantal donaties? Dan vraag je best vooraf een actiecode aan de Koning Boudewijnstichting. Daarvoor stuur je een e-mail naar philanthropy@kbs-frb.be.
De onderzoekers van TCRU zijn altijd bereid om je geldinzamelactie te ondersteunen. Wij kunnen tijdens een event dat je organiseert, uitleg geven over ons onderzoek. Je bent ook steeds welkom in het laboratorium voor een groepsrondleiding. Als je daar meer informatie over wil, kan je contact opnemen met Peter Vermeulen (peter.vermeulen@zas.be).