De historiek
Vroeger werden zieke mensen voornamelijk verzorgd door hun familie. In Antwerpen bestond er een wettelijke en maatschappelijke verplichting om zieke familieleden thuis te verzorgen, maar enkel als dat financieel haalbaar was. Tegelijkertijd ontwikkelden zich meer gestructureerde vormen van ziekenzorg, waarbij zowel kerkelijke als stedelijke zorgsystemen en - structuren opzetten.
In Antwerpen ontstonden de eerste georganiseerde vormen van ziekenzorg bij de opening van het Onze-Lieve-Vrouwgasthuis in Antwerpen in 1238 (nu ZAS Elisabeth). De Gasthuiszusters van Antwerpen waren goede gastvrouwen voor de patiënten die zich aan hun zorgen toevertrouwden. “Laat nooit iemand alleen sterven” luidt een van hun beginselen. Ze bouwden een omvangrijk netwerk van zorgvoorzieningen uit dat tot op de dag van vandaag een aanzienlijke plaats in de ruime Antwerpse regio inneemt.
In de loop der jaren groeide de Gasthuiszusters Antwerpen (GZA) met de volgende voorzieningen:
- de ziekenhuizen Heilig Hart in Asse (1645),
- Sint-Camillus in Antwerpen (1890),
- Sint-Augustinus in Wilrijk (1938),
- Sint-Gabriël (1945) in Antwerpen,
- Heilige-Familie in Antwerpen (1978),
- De Bijster in Essen (1978),
- Sint-Jozef in Mortsel (1981),
- Sint-Bavo in Wilrijk (1987),
- het psychiatrisch ziekenhuis Nieuw Medister in Kapellen (1990),
- het Nieuw Ziekenhuis Ninove (1994)
- Sint-Vincentius in Antwerpen (1995)
Daarna besloten verschillende voorzieningen te fusioneren: In 1988 fusioneerden Sint-Augustinus, Sint-Camillus, Sint-Bavo en Heilige Familie.
In 1945 werd er actief gewerkt aan de uitbreiding en modernisering van de zorginfrastructuur in Antwerpen. De Gasthuiszusters richtte het Sint-Gabriëlziekenhuis op. Tegelijkertijd startte, in opdracht van de Commissie van Openbare Onderstand, het project van het Medisch Heelkundig Instituut Middelheim, waarvan de ontwerpfase een 25 jaar in beslag zou nemen. Het doel van dit moderne ziekenhuis was om de verouderde sites van het Sint-Elisabethgasthuis en het Stuivenberghospitaal te vervangen. Later maakten deze ziekenhuizen deel uit van het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA).
Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) was de fusie van 10 ziekenhuissites in Antwerpen. De fusie kwam tot stand in 2004 en sindsdien telde ZNA 3 algemene ziekenhuizen, zeven dagcentra, zes gespecialiseerde ziekenhuizen, een psychiatrisch verzorgingstehuis en een woonzorgcentrum.
Tot slot, fusioneerden in 1997 Sint-Vincentius en Sint-Jozef , Heilig Hart Asse en Nieuw Ziekenhuis Ninove. Deze laatste twee behoorden uiteindelijk niet meer tot GZA. De vier woonzorgcentra: De Bijster, Sint-Bavo, Sint-Gabriël, en Sint-Camillus fuseerden in 2000 tot de GZA Woonzorggroep.
In 2009 werden alle GZA-voorzieningen onder in één juridische entiteit gebracht, vzw GZA. De fusieziekenhuizen Sint-Augustinus en Sint-Vincentius/Sint-Jozef fusioneerden tot één groot ziekenhuis: GZA Ziekenhuizen.
De fusie tot ZAS
Het idee voor een samenwerking tussen GZA Ziekenhuizen en ZNA was niets nieuw. In 2016 zetten beide ziekenhuizen het licht op groen voor een structurele en duurzame samenwerking en richtten in november van dat jaar de Groepering GZA-ZNA op.
De samenwerking van de Groepering GZA-ZNA wierp vruchten af. Een fusie was dus een logische volgende stap binnen de bestaande samenwerking. Op 1 april 2024 fuseerden GZA Ziekenhuizen en ZNA tot het nieuwe Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS).
ZAS biedt de Antwerpenaars, medewerkers en de samenleving een aantal voordelen die het grootschalige netwerk kan bieden:
Met een gemeenschappelijke visie, leiding en vermogen kunnen ze meer gespecialiseerde zorg
aanbieden en grotere investeringen doen;Zo kunnen ze nog beter beantwoorden aan de behoeften van de Antwerpse bevolking en de
kwaliteit van de gezondheidzorg versterken;- Medewerkers krijgen een werkomgeving met veel mogelijkheden om te werken en zich te
ontwikkelen. En ze worden nog aantrekkelijker voor nieuw talent.
Met ZAS bundelen GZA Ziekenhuizen en ZNA hun expertise om samen een volledige waaier aan zorg te kunnen bieden. Zo kunnen zorgverleners nog beter beantwoorden aan de behoeften en verbeteren ze nog meer de kwaliteit van de zorg.