De symptomen
Bij prikkelbaredarmsyndroom heb je vaak buikpijn die te maken heeft met je ontlasting. Je darmen kunnen overactief zijn of net niet actief genoeg. Je krijgt diarree of je bent geconstipeerd. Je kan ook afwisselend last hebben van allebei. Ook krampen, een opgeblazen gevoel, een opgezette buik en winderigheid kunnen symptomen zijn van het prikkelbaredarmsyndroom.
Alarmsignalen
Heb je ook last van braken, gewichtsverlies of bloed in je stoelgang? Of zijn de resultaten van je bloedonderzoek afwijkend? Dan kan er meer aan de hand zijn dan prikkelbaredarmsyndroom. Ga in dat geval zeker langs bij een gastro-enteroloog om andere onderliggende aandoeningen uit te sluiten.
Vind een gastro-enteroloog
Het is een functionele aandoening
Prikkelbaredarmsyndroom is een functionele darmaandoening. Dat betekent dat je klachten hebt zonder dat er in je lichaam een afwijking te vinden is die de symptomen kan verklaren. Met andere woorden: er is niets mis met je anatomie. Dat betekent niet dat de ziekte tussen je oren zit, maar wel dat de oorzaak niet met de bestaande tests vast te stellen is.
Frequente en langdurige klachten
Iedereen heeft wel eens buikpijn of darmen die overhoop liggen. Hoe weet je nu of het echt om het prikkelbaredarmsyndroom gaat? Bij PDS heb je al meer dan 3 maanden lang minstens 1 keer per week last van buikpijn. De totale klachten houden al 6 maanden of langer aan. Het gaat dus niet om een korte, eenmalige opstoot maar om frequente en langdurige klachten. Ga zeker langs bij je arts. Alleen die kan de diagnose stellen.
Triggers kunnen de klachten uitlokken
Er kunnen bepaalde factoren zijn die je symptomen veroorzaken. Dat noemen we ‘triggers’. Sommige mensen hebben vooral last wanneer ze uit eten gaan, wanneer ze onder stress staan, na het nemen van medicijnen of na het eten van bepaalde voedingsmiddelen zoals gluten, kruiden of melkproducten. Wanneer je je bewust bent van deze uitlokkende factoren, kan je ze verminderen of vermijden.
Ik denk dat ik PDS heb. Wat nu?
De eerste stap is een gesprek met je huisarts. Die kan je doorverwijzen naar een maag- darm- en leverarts (ook een gastro-enteroloog genoemd). Je kan ook meteen een afspraak bij die specialist maken.
Vind een gastro-enteroloog
Je arts stelt een aantal vragen over je klachten en probeert eerst andere mogelijke oorzaken uit te sluiten. Er zijn namelijk meerdere ziektes met gelijkaardige symptomen. Om PDS vast te stellen, gebruiken artsen internationaal vastgelegde vragen, de zogenaamde ROME 4-criteria.
Soms is er verder onderzoek nodig om tot een duidelijke diagnose te komen, maar zeker niet altijd. Afhankelijk van je symptomen kan je arts bijvoorbeeld ook nog je stoelgang, je bloed, je adem, je slokdarm, je maag of je darmen verder onderzoeken.
Krijg je de diagnose PDS? Dan werkt je arts een behandeling uit om je symptomen te verlichten. Samen probeer je in kaart te brengen of er factoren zijn die de aandoening doen opflakkeren, zoals stress of bepaalde voedingsmiddelen. Die zogeheten triggers kan je dan in de toekomst proberen te vermijden.
De behandeling
We kunnen prikkelbaredarmsyndroom niet genezen, maar wel behandelen. Die behandeling ziet er voor iedereen anders uit. Hier zijn enkele mogelijkheden:
Aangepaste voeding
Een prikkelbare darm kan overgevoelig zijn en daardoor hevig reageren op bepaalde voedingsmiddelen. Een aanpassing van je dieet onder begeleiding van een diëtist kan een verschil maken en misschien je klachten verlichten.
Ontspanningstechnieken
Net zoals migraine kunnen darmklachten een teken van stress zijn. Door je lichaam meer rust te gunnen, kunnen de problemen verminderen.
Medicatie
Je arts kan je medicijnen voorschrijven tegen verstopping, diarree, buikpijn of buikkrampen. Bij patiënten met ernstige symptomen kunnen ook neuromodulatoren voorgeschreven worden. Dat is medicatie die ook gebruikt wordt om angst en zenuwpijnen te bestrijden. Uit studies blijkt dat neuromodulatoren bij ernstige klachten erg efficiënt kunnen zijn.
Een actievere levensstijl
Uit studies blijkt dat beweging de klachten van prikkelbaredarmsyndroom kan verminderen. Dat hoeft geen zware sport te zijn: yoga, wandelen, dansen of zwemmen telt ook. Zoek iets dat je leuk vindt. Dan kan je het beter volhouden.
Mogelijke oorzaken
Prikkelbaredarmsyndroom is een complexe aandoening en de exacte oorzaak is nog niet helemaal duidelijk. De klachten kunnen ontstaan in de nasleep van een zware ziekte of infectie of na een operatie of een kuur met antibiotica. Bij sommige mensen blijkt de darmflora ontregeld of lijken de signalen tussen de hersenen en de darmen verstoord. Anderen kunnen bepaalde voedingsstoffen niet meer verdragen, zoals gluten of lactose. Stress maakt de klachten vaak nog erger. PDS is niet levensbedreigend, maar kan wel erg vervelend zijn.
IBS en IBD zijn niet hetzelfde
Prikkelbaredarmsyndroom of IBS en Inflammatory Bowel Disease (IBD) kunnen beiden leiden tot buikpijn en diarree, maar ze zijn niet hetzelfde. IBD is een langdurige ontsteking van de darmen. De twee bekendste vormen zijn de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Lees meer over IBD
