Wat is IBD?
IBD is de Engelse afkorting voor ‘Inflammatory Bowel Disease’. Het is een langdurige ontstekingsziekte van de darmen. De twee bekendste vormen zijn de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Daarnaast bestaat er ook nog ongedefinieerde colitis: dan heeft de ziekte kenmerken van zowel de ziekte van Crohn als van colitis ulcerosa. IBD is niet besmettelijk.
Het IBD-centrum
Het IBD-centrum is een multidisciplinaire samenwerking van specialisten. Je vindt er artsen, verpleegkundigen, diëtisten, psychologen en chirurgen, die binnen hun vakgebied allemaal gespecialiseerd zijn in chronische darmontstekingen. De naam VIA staat voor ‘Vereniging Inflammatoire Darmspecialisten Antwerpen’. VIA is dus de naam van het Antwerpse IBD-centrum, verbonden aan Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS).
Wat doet een IBD-centrum?
- Informeren
We proberen bewustzijn over IBD te creëren bij het grote publiek. - Adviseren
We schetsen het verloop van de ziekte zodat jij je beter kan voorbereiden. - Behandelen
We schrijven medicatie en behandelingen voor tegen de ontstekingen. Ook operaties kunnen soms noodzakelijk zijn. - Begeleiden
We staan aan je zijde tijdens elke stap, zowel medisch als psychologisch. - Onderzoeken
We blijven onze kennis van IBD voortdurend vergroten met wetenschappelijk onderzoek.
Een afspraak maken
Iedereen mag een afspraak maken in een IBD-centrum, maar de meeste mensen komen binnen op doorverwijzing. Je weet namelijk niet van jezelf dat je IBD hebt. Met darmklachten ga je waarschijnlijk eerst naar een huisarts of een gastro-enteroloog . Die verwijst je dan door naar een IBD-specialist. Een afspraak maken met het IBD-centrum kan online via de website of telefonisch via het onthaal.
Hoe verloopt een traject?
De begeleiding in het IBD-centrum is op maat en dus voor iedereen anders, maar dit is in grote lijnen wat je kan verwachten:
Je gaat op consultatie bij de IBD-arts. Dat is een gastro-enteroloog (een maag-darm-leverdokter) die gespecialiseerd is in de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. De dokter interpreteert de resultaten van je onderzoeken en werkt in overleg met jou de beste behandeling uit.
De IBD-verpleegkundige is een vertrouwenspersoon en steunpilaar voor jou en je naaste omgeving. Je kan er terecht met al je vragen over het verloop van de ziekte, je medicatiegebruik, vermoeidheid en alle andere praktische bekommernissen.
De IBD-diëtist is expert in het begeleiden van mensen met IBD. Je kan er terecht voor advies rond gezonde voeding, ongewenst gewichtsverlies of -toename, diarree, constipatie, winderigheid, … en al je andere vragen over voeding. Het advies is altijd individueel en wetenschappelijk onderbouwd.
Heb je het even moeilijk? De IBD-psycholoog staat klaar om je een luisterend oor te bieden. IBD is een aandoening die kan doorwegen op je gemoed. Vaak gaan de symptomen gepaard met schaamte, stress, frustratie en vermoeidheid. Het is normaal om mentale ondersteuning te vragen.
Is een ingreep noodzakelijk geworden? Dan word je doorverwezen naar één van de IBD-chirurgen van het team. Zij zullen in overleg met het IBD-team een ziek stuk darm, dat niet meer met medicatie kan behandeld worden, opereren.
Een terugkerende patiënt?
IBD is een chronische aandoening, wat betekent dat de symptomen kunnen terugkomen. Natuurlijk is het de bedoeling van het IBD-team om je ziekte zo goed mogelijk onder controle te krijgen. Bij de meeste patiënten lukt dat behoorlijk met medicatie. Denk je een opstoot van je ziekte te hebben? Dan mag je rechtstreeks je IBD-verpleegkundige contacteren.
Wat veroorzaakt IBD?
De exacte oorzaak van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kennen we nog altijd niet. Met onderzoek proberen we de ontbrekende stukken van deze ingewikkelde puzzel te vinden. Het is waarschijnlijk een wisselwerking tussen verschillende factoren:
- een erfelijke aanleg
- ontregeling van je eigen afweer, de immuniteit
- je darmflora
- infecties
- omgevingsfactoren die we nog niet voldoende kennen
- Ook onze “westerse” manier van leven en het bijbehorende voedingspatroon lijken meer en meer een rol te spelen.
IBD en voeding
Er bestaat geen wonderdieet voor IBD. Een gezonde en gevarieerde voeding met aandacht voor voldoende vezels, vocht en beweging staat steeds voorop. Toch kan het zijn dat je sommige voedingsmiddelen niet goed lijkt te verdragen. Bekijk in dat geval samen met je diëtist of het zinvol is om je voeding tijdelijk aan te passen. Doe dit altijd in overleg om een eenzijdig voedingspatroon te vermijden. Je diëtist werkt samen met jou een persoonlijk, wetenschappelijk onderbouwd programma uit waar jij je goed bij voelt.
IBD-psychologen
Ziek zijn is niet enkel een medisch en lichamelijk gebeuren. Vaak gaat een inflammatoire darmziekte ook gepaard met heel wat spanningen en emoties. Een IBD-psycholoog helpt je om met die moeilijkheden om te gaan. Met behulp van gesprekken en oefeningen krijg je weer meer greep op je leefsituatie. Ook ACT-therapie kan interessant zijn bij IBD. Niet alleen de patiënt, maar ook naaste familieleden en kinderen kunnen bij een IBD-psycholoog terecht. Wat je vertelt, is vertrouwelijk en valt onder het gedeelde of volledige beroepsgeheim.