Wat is een orchidectomie?
Bij deze medische ingreep neemt de uroloog via een snede op de middellijn van de balzak je beide teelballen (testikels) weg. De operatie vindt meestal plaats in het dagziekenhuis.
Waarom een orchidectomie?
De teelballen zijn verantwoordelijk voor de productie van het grootste deel van het mannelijke hormoon testosteron. Dat hormoon speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling en het behoud van verschillende secundaire mannelijke geslachtskenmerken, zoals baardgroei, lichaamsbeharing en de toename van spiermassa. Daarnaast produceren de teelballen ook zaadcellen (spermatozoa), die essentieel zijn voor de voortplanting.
Een orchidectomie heeft permanente gevolgen, zoals onomkeerbare onvruchtbaarheid en het stoppen van de spontane productie van testosteron. Op de lange termijn kan dat leiden tot een snellere ontwikkeling van botontkalking (osteoporose), een depressieve stemming, een afname van spiermassa, lichaamsbeharing en een verminderd seksueel verlangen.
Wat met vruchtbaarheid en kinderwens?
Wens je in de toekomst eigen biologische kinderen? Bespreek dat dan zeker tijdens de verschillende gesprekken met het Centrum voor genderzorg Antwerpen (CGA). Voor meer informatie kan je altijd terecht bij de verpleegkundig specialist verbonden aan dat centrum.
Als transgender kan je voor de start van de genderbevestigende hormoontherapie of ingreep via het Fertiliteitscentrum van ZAS zaadcellen laten invriezen. Zo behoud je de optie om na je transitie nog kinderen krijgen. Het CGA kan je helpen een afspraak te maken bij het Fertiliteitscentrum.
Hoe verloopt een orchidectomie?
Het Centrum voor genderzorg Antwerpen verwijst je door naar een uroloog van ZAS. Tijdens de eerste consultatie beantwoordt de arts al je vragen en bespreekt met jou het verloop van de ingreep. De ingreep wordt gepland in het dagziekenhuis.
Als voorbereiding op de operatie krijg je een uitnodiging om de vragenlijst voor de preoperatieve voorbereiding in te vullen en word je indien nodig uitgenodigd voor een gesprek met een van onze anesthesisten. Die bespreekt met jou onder andere de verdovingsmethode.
De dag voor de operatie trim of scheer je je schaamstreek en balzak.
De ingreep vindt meestal plaats in het dagziekenhuis. Om ze vlot te laten verlopen, moet je nuchter zijn vanaf middernacht. Dat betekent niet roken, drinken of eten.
Breng zeker de nodige formulieren mee die de arts moet invullen voordat je na de ingreep naar huis gaat.
Vlak voor de operatie komen de uroloog en de anesthesist nog even bij je langs. Je krijgt ook een infuus.
Een orchidectomie is een relatief kleine ingreep die ongeveer 45 minuten duurt. Via een insnede (incisie) op de middellijn van de balzak neemt de uroloog beide teelballen weg. Na de ingreep blijft een lege balzak (scrotum) met een litteken over. Die huid kan later nog worden gebruikt voor een eventuele reconstructie.
Na de ingreep brengen we je naar de ontwaakzaal, waar de verpleegkundigen bloedverlies, pijn en misselijkheid opvolgen. Vervolgens brengen we je terug naar het dagziekenhuis.
Na enkele uren mag je het dagziekenhuis verlaten, op voorwaarde dat je spontaan hebt geplast en de pijn onder controle is. Je mag de dag van de ingreep wel niet zelf met de auto rijden.
Reken op een totale herstelperiode van 4 tot 6 weken.
Ervaar je thuis onhoudbare pijn, misselijkheid, koorts of belangrijk bloedverlies? Neem dan contact op met je huisarts of eventueel de spoeddienst van de ZAS-campus waar je bent geopereerd.
Aandachtspunten na een orchidectomie
Hou na de ingreep rekening met de volgende zaken:
- Breng op de dag van de ingreep en de dag erna ijs aan op het scrotum. Let op: leg nooit rechtstreeks ijs op de huid, maar wikkel eerst een handdoek om het ijs.
- Na de ingreep is er een licht drukverband aanwezig, dat het beste 2 dagen blijft zitten. Daarna is het niet nodig om een nieuw verband of pleister aan te brengen.
- Nadat je het verband hebt weggehaald, draag je het best een nauw aansluitende onderbroek.
- Pijn na de ingreep is normaal en kan tot 2 weken aanhouden. Gebruik indien nodig pijnstillers zoals paracetamol en ibuprofen. Neem die afwisselend in, met minstens 3 uur tussen elke inname. Als je geen ibuprofen mag innemen, neem dan om de 4 uur paracetamol.
- Reinig de wond dagelijks 1-2 keer met water gedurende een week nadat je het verband hebt weggehaald.
- Kort douchen is toegestaan, maar vermijd baden en sauna’s gedurende 2-3 weken.
- Vermijd tillen, sporten en fietsen gedurende 2 weken.
- De hechtingen lossen vanzelf op en hoeven niet verwijderd te worden.
Opvolging na een orchidectomie
- 2 weken na de operatie plannen we een afspraak bij de verpleegkundig specialist van het Centrum voor genderzorg Antwerpen. Die gaat na hoe de genezing verloopt.
- 6 tot 8 weken na de operatie ga je op controle bij de uroloog die je opereerde.
Zorgteam
- Verpleegkundig specialist genderzorg: Lode Ruts
- Verantwoordelijke uroloog: dr. Jan Franken
