Vuurpijlen, bommetjes, sterretjesvuurwerk: ze houden allemaal risico's in. Dat weten dr. Lieve De Cuyper (medisch diensthoofd Brandwondencentrum) en dr. Kurt Anseeuw (medisch diensthoofd spoed) als geen ander.
Dr. De Cuyper: “De eindejaarsperiode is altijd een heikele periode. Sommige jaren krijgen we veel slachtoffers binnen, andere jaren minder. Van brandwonden in de nek door een vuurpijl die in de kap van een jas belandt, tot een pijl die in de hand ontploft. Dat laatste kan desastreuze gevolgen hebben: vingers die verloren gaan of een stuk hand dat niet meer te redden valt." Ook vuurpijlen die op daken vallen vormen een risico: ze kunnen woningbranden veroorzaken met ernstige verwondingen tot gevolg.
Hoge temperatuur
Brandwonden door vuurwerk zijn vaak van de meer ernstige soort. “Bij het ontsteken van vuurwerk heb je een hoge temperatuurontwikkeling, al dan niet met een explosie. Je hebt maar een beperkt contact met de huid nodig om diepe letsels te veroorzaken."
Het herstel bij zulke diepe brandwonden is vaak lang en lastig. “In die gevallen is soms een huidtransplantatie nodig. Dat gaat samen met een lang revalidatieproces met onder meer kinesitherapie en littekenmassage. Voor de opvolging ervan moet je algauw een jaar tot anderhalf jaar rekenen. Mensen onderschatten dit.”
Oog- en gehoorschade
Ook de spoeddienst ziet de slachtoffers van vuurwerk binnenkomen. “We zien mensen met brandwonden van het vuur zelf of van neerdalende vonken. Of mensen met letsels die ze hebben opgelopen door de effectieve ontploffing van het vuurwerk”, zegt dr. Kurt Anseeuw.
“Daarnaast zien we ook gehoorschade wanneer vuurwerk te dicht bij het oor ontploft of in een afgesloten ruimte. Meestal gaat het om tijdelijke gehoorschade, maar niet altijd. Er treedt soms ook blijvende schade op, zoals tinnitus. Ten slotte zien we ook geregeld oogletsels , wanneer een vuurpijl te dicht bij het gelaat ontploft of wanneer er een vonk in het oog belandt. Patiënten moeten dan meteen een intensieve therapie doorlopen.”
Sterretjesvuurwerk
Zelfs de ‘sterretjes’ die we met kerst aansteken of op een verjaardagstaart plaatsen zijn een risico. "‘Koud vuurwerk’, zo wordt dat wel eens genoemd. Onterecht, want de temperaturen ervan lopen makkelijk op van 800 tot 1.200 graden.”
Beide artsen houden hun hart dus altijd een beetje vast tijdens de eindejaarsperiode. “Mensen zijn blij en willen vieren, maar beseffen vaak niet dat dit ernstige gevolgen kan hebben.”