Risico’s ioniserende straling

Wat zijn de risico’s van ioniserende straling (röntgenstraling)?

Met ioniserende straling kunnen we weefsels en structuren van het menselijke lichaam in beeld brengen. Het is een vorm van stralen zoals zichtbaar licht, maar met een hogere energie. Blootstelling aan ioniserende straling kan mogelijk het risico op de ontwikkeling van kanker verhogen.

Hoewel de kans op nadelige effecten bij medische beeldvormingsonderzoeken erg klein is, moeten we toch voorzichtig zijn:

• Hoe groter de ontvangen stralingsdosis, hoe groter het risico op nadelige effecten. Bovendien is de kans op nadelige effecten door ioniserende straling cumulatief. Dat wil zeggen dat het risico op nadelige effecten groter wordt naarmate je meer bestraald wordt. Onnodige herhaling van onderzoeken moet dan ook vermeden worden.
• Je gevoeligheid voor ioniserende straling is afhankelijk van je leeftijd. Hoe jonger, hoe gevoeliger. Zwangeren en kinderen vormen daarom een kwetsbare groep (zie lager). 

Hoe hoog is de stralingsdosis? 

Hoe beperken we het stralingsrisico?

• De stralingsdosis die onze radiologen gebruiken is heel beperkt.
• De gebruikte dosissen en de toestellen worden streng gecontroleerd en opgevolgd.
• De aanvragende arts vraagt alleen onderzoeken aan waarbij de bekomen informatie een meerwaarde biedt voor de verdere behandeling.
• De radioloog waakt erover, samen met de aanvragende arts, dat de voordelen van het onderzoek ruim opwegen tegen de mogelijke risico’s.
• De radiologen van ZAS maken gebruik van de meest recente apparatuur op de markt, die met een minimum aan straling kwalitatief hoogwaardige foto’s maakt.
• De technologen en radiologisch verpleegkundigen van ZAS volgden de nodige wettelijk verplichte vorming om een correcte stralingshygiëne toe te passen.
• Bij Interventionele radiologie  kan je mogelijk meer stralingsdosis ontvangen. Gezien ook je huid gevoelig is voor straling, kan die gemakkelijker beschadigd geraken ter hoogte van de bestraalde regio. Als dat voorvalt, zal de arts je informeren over verdere verzorging. 

Wat als ik (mogelijk) zwanger ben?

• Het ongeboren kind is zeer gevoelig voor de gevolgen van straling. Gelieve ons daarom, vóór de start van het onderzoek, te melden of je al dan niet zwanger bent of kan zijn.
• Bij (mogelijke) zwangerschap zal de radioloog, in overleg met de behandelend arts, beslissen of het onderzoek al dan niet kan doorgaan. Ze houden daarbij onder andere rekening met de lichaamsregio die onderzocht wordt.  
• Niet-dringende onderzoeken kunnen eventueel uitgesteld worden.  
• Voor dringende onderzoeken worden bijkomende voorzorgsmaatregelen genomen. 

Wat met kinderen?  

• Kinderen zijn gevoeliger voor de effecten van straling dan volwassenen. Je arts zal daarom eerst de technieken zonder röntgenstralen in overweging nemen.  
• Wanneer toch een onderzoek met röntgenstralen wordt voorgesteld, is het risico om het onderzoek niet uit te voeren groter voor de gezondheid van je kind dan het stralingsrisico.  
• De stralingsdosis wordt zo laag mogelijk gehouden en er worden eventueel extra voorzorgmaatregelen genomen. 

Mag mijn begeleider/partner/familielid mee in de onderzoeksruimte?

• Bij voorkeur gaat er niemand mee in de onderzoeksruimte.  
• Als je aanwezigheid tijdens het onderzoek een meerwaarde biedt, mag je de patiënt begeleiden. De beeldvormer zal je richtlijnen geven over hoe je je tijdens het onderzoek kan beschermen. Ondanks de bescherming zal je nog altijd een kleine dosis straling ontvangen.
• Je aanwezigheid is je eigen keuze. 

Is de dosis van röntgenstraling gelimiteerd?  

Neen. Zolang voor een beeldvormingsonderzoek de meerwaarde opweegt tegen een mogelijk risico, mag het worden uitgevoerd. 

Ben ik radioactief na een CT-scan, mammografie of RX?  

Neen. Er zijn geen beperkingen na het onderzoek. Je hoeft geen contact te mijden met anderen. 

Vragen?

Spreek dan een van onze medewerkers aan.

Meer info

• Federaal Agentschap voor nucleaire controle (FANC)
• Zuinigmetstraling.be