Kliniek voor familiale kanker

Bij 5 tot 10 % van alle kankers speelt een erfelijke afwijking of ‘fout’ in het DNA een doorslaggevende rol bij het ontstaan van de kanker.  

We kennen op dit moment verschillende genetische afwijkingen die kunnen bijdragen tot het ontwikkelen van kanker. De risico’s en de gevolgen verschillen tussen de soorten genafwijkingen. Ze kunnen leiden tot een verhoogd risico voor bijvoorbeeld borstkanker, dikkedarmkanker en eierstokkanker.

Het percentage kankers waarbij erfelijkheid een rol speelt, varieert volgens de soort kanker. Bij eierstokkanker bijvoorbeeld ligt het percentage hoger dan bij veel andere kankers.  

Als we een erfelijke of genetische afwijking vinden, spreken we van erfelijke aanleg of erfelijke belasting. Die kan van ouder op kind worden doorgegeven. De genetische afwijking verhoogt het risico op een of meerdere kankers. Dat betekent niet dat iedereen met een erfelijke aanleg voor een bepaalde kankersoort altijd zelf kanker krijgt. 

In sommige families komt kanker aanzienlijk meer voor dan in andere families, zonder dat er een gekende erfelijke oorzaak kan worden aangetoond. We spreken dan van een familiale aanleg, familiale belasting of belaste familiale voorgeschiedenis.

Bij familiale belasting kan er ook een verhoogd risico op kanker zijn dat we zo goed mogelijk proberen in te schatten op basis van een risicoberekening, en waarvoor we een al dan niet intensieve opvolging  kunnen voorstellen. 

In het algemeen is de kans op erfelijke en familiale kanker hoger naarmate:

• er in de familie meer personen kanker kregen,
• de familieleden die kanker hebben (gehad) nauwer verwant zijn,
• de leeftijd bij de diagnose lager is,
• er bepaalde soorten kanker in de familie voorkomen (zoals eierstokkanker). 

Als in je familie meerdere mensen een bepaalde soort kanker hebben of hadden, of als er andere redenen zijn voor erfelijkheidsonderzoek, kunnen we aan de hand van een familiestamboom en eventuele persoonlijke medische voorgeschiedenis nagaan of het zinvol is om met erfelijkheidsonderzoek een mogelijke erfelijke oorzaak op te sporen. Als je instemt met dat onderzoek, laten we het uitvoeren en geven we uitleg over het resultaat en de implicaties. 

Als je door erfelijke of familiale aanleg een verhoogd risico op één of bepaalde soorten kanker hebt, geven we je advies. Bijvoorbeeld over wat je kan doen om het risico te verkleinen dat je die kanker krijgt of om die vroegtijdig op te sporen. De belangrijkste adviezen zijn extra aandacht voor preventie, intensieve opvolging  en in sommige gevallen ook preventieve chirurgie .

Inzicht in eventuele erfelijke belasting kan belangrijke informatie opleveren voor kinderen en andere bloedverwanten. Bij een toekomstige kinderwens kunnen we voor bepaalde genetische afwijkingen de overdracht van die afwijking vermijden via een aangepast vruchtbaarheidstraject. Daarvoor werken we samen met de diensten Gynaecologie en Fertiliteit.

Het resultaat van het genetisch onderzoek kan in sommige gevallen je behandelend team ook helpen om de meest geschikte kankerbehandeling voor te stellen. Genetisch onderzoek kan dus ook nuttig zijn als je geen kinderen hebt.