Bloedtransfusie

Als patiënt heb je het recht om voorafgaand aan iedere medische tussenkomst gedetailleerde informatie te verkrijgen, zodat je daarmee op weloverwogen wijze kan instemmen. Hiermee willen wij je alle relevante informatie geven over de bloedtransfusie.

Waarom is een transfusie nodig? 

Dagelijks worden in België honderden transfusies uitgevoerd. Onder andere bij slachtoffers van ongevallen, bij patiënten die een operatie ondergaan en bij patiënten die behandeld worden voor chronische bloedarmoede of een andere hematologische aandoening.

Een transfusie bestaat uit het toedienen van rode bloedcellen, plasma of bloedplaatjes. Dat is afhankelijk van de aanwezige tekorten. Jouw arts schrijft enkel bloedtransfusies voor wanneer het noodzakelijk is en doet dat niet zonder jouw toestemming (tenzij er sprake is van een acute situatie).  

Om je te helpen tot een weloverwogen keuze te komen, zal jouw arts je vooraf duidelijk inlichten over:  
 

• de reden van de transfusie;  
• de risico’s die aan de transfusie verbonden zijn;  
• de risico’s die ontstaan wanneer je niet instemt met een transfusie;  
• eventuele alternatieven voor de bloedtransfusie (indien mogelijk).  

Hoe verloopt zo’n transfusie? 

Na een grondige controle van jouw bloedgroep en geschiktheid van het bloedproduct, dienen we dit bloedproduct via een infuus in een bloedvat toe. De duur van de transfusie varieert van een half uur tot 4 uur afhankelijk van het bloedproduct.  

Hoe veilig is een transfusie? 

Om bloedtransfusies zo veilig mogelijk te maken, nemen we volgende maatregelen:  

• Alleen gezonde mensen kunnen bloed afstaan en bloeddonor worden.  
• Het donorbloed wordt zorgvuldig getest met de meest geavanceerde technieken om het risico voor bloed overdraagbare infecties zo klein mogelijk te houden. Het is belangrijk dat iedereen zich bewust blijft dat er altijd, ondanks de zorgvuldige testen, een uiterst klein risico blijft bestaan op besmetting.  
• Het is belangrijk dat het bloed dat iemand toegediend krijgt, bij hem of haar “past”. Daarom nemen we bloed af om vooraf de bloedgroep vast te stellen. Als de patiënt nog geen bloedgroepkaart heeft, gebeurt dat aan de hand van twee onafhankelijk van elkaar genomen bloedstalen. Sommige mensen hebben afweerstoffen tegen bloedcellen van anderen in hun bloed. Deze stoffen kunnen gevormd zijn bij een zwangerschap of bij een vroegere bloedtransfusie. Als dat het geval is, kan het soms langer duren voor er “passend” bloed wordt gevonden.  
• Ten slotte controleert de verpleegkundige, voordat je een bloedtransfusie krijgt, steeds of het zakje bloed in kwestie inderdaad voor jou bestemd is.  

Bijwerkingen van een transfusie

Reacties op een bloedtransfusie kunnen optreden, maar zijn gelukkig niet frequent. Dergelijke reacties variëren van mild tot ernstig: bijvoorbeeld koorts, rillingen, jeuk en/of rode huiduitslag, bloeddrukval, benauwdheid… Om eventuele bijwerkingen vlug op te sporen en tijdig te behandelen, controleert de verpleegkundige tijdens de transfusie op vaste tijdstippen de bloeddruk, pols en temperatuur.  

Kosten van een transfusie

De globale kosten voor de transfusie (inclusief de laboratoriumtesten uitgevoerd om de geschiktheid van het donorbloed te bepalen) zijn voor het grootste deel ten laste van het ziekenfonds. Heel zelden zijn uitgebreidere testen nodig om geschikt donorbloed te vinden, waarvoor een groter bedrag aan de patiënt wordt aangerekend. In die gevallen bespreekt de behandelend arts dat steeds met jou.  

Kan ik een transfusie weigeren?

Ja, dat kan je. Bedenk daarbij wel dat er over het algemeen weinig andere mogelijkheden zijn. Sommige operaties of behandelingen kunnen niet worden uitgevoerd zonder een bloedtransfusie. Het weigeren van een bloedtransfusie kan een groter risico betekenen voor jouw gezondheid dan een bloedtransfusie ontvangen. Bespreek jouw twijfels ten aanzien van de transfusie tijdig met de arts die jou behandelt.  

Als je een transfusie weigert, meld dat dan onmiddellijk aan jouw behandelend arts. Zolang je jouw (weigerings)beslissing niet kenbaar maakt, vermoed jouw arts immers dat je instemt met een transfusie!