Bij bepaalde aandoeningen aan de pancreas maakt een operatie deel uit van de behandeling, meestal om de aangetaste delen van de pancreas weg te halen.
Mogelijke aanleidingen
Bij pancreaskanker beginnen cellen in de pancreas zich ongecontroleerd te vermenigvuldigen. Zo ontstaat er een kwaadaardig gezwel: een tumor. Een operatie om de tumor te verwijderen kan deel uitmaken van de behandeling.
Sommige afwijkingen in de alvleesklier zijn nog geen kanker, maar kunnen dat op termijn wel worden. Een voorbeeld hiervan zijn cystische tumoren, zoals IPMN en MCN: met vocht gevulde zakjes in de alvleesklier. Sommige zijn onschuldig, andere kunnen kwaadaardig worden. Als een cyste groot of verdacht is, verwijdert de arts ze om kanker te voorkomen.
Pancreatitis is een ontsteking van je pancreas. Bij terugkerende ontstekingen kan het nodig zijn om via een operatie een deel van de pancreas te verwijderen als onderdeel van je multidisciplinaire behandeling. Bij pijnklachten door een langdurige pancreasontsteking geeft chirurgie vaak een zeer goed resultaat.
Soorten pancreaschirurgie
Er zijn verschillende soorten pancreaschirurgie, afhankelijk van de plaats waar de aandoening zich bevindt. De 3 belangrijkste onderdelen van de pancreas zijn: de kop, het lichaam en de staart.
De kop weghalen
Bij een Whipple-operatie wordt de kop van de pancreas weggehaald, samen met de twaalfvingerige darm, de galweg, de galblaas, omliggende lymfeklieren en soms een deel van de maag. Daarna worden de overblijvende delen opnieuw met elkaar in verbinding gebracht. Deze complexe operatie kan bijvoorbeeld nodig zijn als er zich een tumor bevindt in de kop van de pancreas.
Het lichaam of de staart verwijderen
Bij een pancreasstaartverwijdering worden de staart van de pancreas, het lichaam van de pancreas of beiden operatief weggehaald, vaak samen met de milt en de omliggende lymfeklieren.
Pancreassparende chirurgie
De pancreas speelt een belangrijke rol bij je spijsvertering en het stabiel houden van je bloedsuikerspiegel. Daarom zal de arts bij een pancreassparende operatie proberen om zo veel mogelijk van je pancreas intact te houden en zo weinig mogelijk weefsel weg te halen. Deze operatie is niet voor alle aandoeningen mogelijk.
Expertisecentrum voor complexe pancreaschirurgie
Sinds 2020 gebeuren complexe pancreasoperaties alleen nog in een aantal daarvoor erkende centra. Om die erkenning te krijgen, moeten de ziekenhuizen aantonen dat ze voldoende van deze complexe pancreasingrepen per jaar uitvoeren. Dat werd bepaald in de zogeheten pancreasconventie. ZAS heeft deze erkenning.
Lees meer over het expertisecentrum
Soms is een kijkoperatie voldoende
Sommige ingrepen aan de pancreas kunnen uitgevoerd worden via een kijkoperatie, ook laparoscopie genoemd. Dat is minder ingrijpend dan een openbuikoperatie.