Ziekte van Alzheimer

Vorm van dementie

De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Meer dan 60 procent van de personen met dementie heeft dit type.

Dementeringsproces

Bij de ziekte van Alzheimer worden hersencellen geleidelijk afgebroken en tussen en in de hersencellen ontstaan er ophopingen van eiwitten. Die verminderen de communicatie tussen de verschillende hersencellen waardoor er geleidelijk aan een belangrijke achteruitgang ontstaat in het sociale en dagelijkse leven.  

De ziekte van Alzheimer is geen vaste, starre toestand maar een proces: het ‘dementeringsproces’. Dat proces begint vaak met minimale verschijnselen die voor mensen die niet medisch geschoold meestal onzichtbaar zijn maar evolueert naar een ernstige toestand waarbij de persoon met de ziekte van Alzheimer volledig afhankelijk wordt van anderen.

Symptomen en ziekteverloop

Het dementeringsproces bij de ziekte van Alzheimer begint bij de meeste ouderen met geheugenproblemen. Ze ondervinden moeilijkheden bij het onthouden van onlangs gebeurde feiten. Doordat ze grote moeilijkheden hebben om nieuwe informatie te onthouden, vergeten ze welke dag, maand of jaar het is en waar ze zich bevinden (desoriëntatie). Het gebeurt ook vaker dat ze de leemten in het geheugen opvullen met verzinsels, zonder zich van enig kwaad bewust te zijn.

Gebeurtenissen van vroeger onthouden ze wel lange tijd goed. Pas later in het dementeringsproces gaat het langetermijngeheugen verloren. Dan lukt het soms niet meer om familieleden of bekenden te herkennen.

Er ontstaan bij mensen met de ziekte van Alzheimer ook problemen met de taal. Eerst vervormen ze de woorden, gebruiken ze een foutief woord of kunnen ze de juiste woorden niet meer vinden. Later wordt het taalgebruik steeds eenvoudiger en in het laatste stadium van de ziekte zijn de personen met de ziekte van Alzheimer vaak niet meer in staat om nog te praten (afasie) en valt de verbale communicatie weg. Naasten kunnen dan communiceren via aanraking, nabijheid en door de zintuigen te prikkelen (bijvoorbeeld met gevarieerde voeding de smaak stimuleren).

Dagelijkse handelingen zoals zich wassen, zich kleden, eten en naar het toilet gaan, worden almaar moeilijker en de zorgafhankelijkheid neemt toe.

In een latere fase kunnen personen met de ziekte van Alzheimer dagelijkse voorwerpen niet meer correct gebruiken doordat ze niet meer weten hoe ze de beweging moeten uitvoeren of omdat ze het voorwerp niet meer herkennen. Daardoor kammen ze bijvoorbeeld hun haar met een lepel.

Ook de hogere controlefuncties van de hersenen zoals planning, abstract denken en organisatie gaan verloren. Zo ontstaan er o.a. problemen rond het overzien van financiën, de dagorganisatie …

Diagnose

Een juiste diagnose helpt om een correct antwoord te geven op de problemen waarmee de patiënt te maken krijgt.

Waarom is een tijdige diagnose belangrijk?

• Om de gevoelens van twijfel en angst bij de persoon met de ziekte van Alzheimer en zijn mantelzorgers weg te nemen.
• Een correct geïnformeerde persoon kan de toekomst beter aan en kan op tijd de gepaste maatregelen nemen.
• Medicijnen kunnen de evolutie van het dementeringsproces afremmen. Dat lukt beter bij een beginnende ziekte van Alzheimer dan in een gevorderd stadium en leidt tot een verbeterde levenskwaliteit van de persoon met de ziekte van Alzheimer en zijn mantelzorgers.