De stents zorgen ervoor dat de patiënt opnieuw meer zuurstofrijk bloed door het lichaam kan pompen. Bij hartfalen is de pompfunctie van het hart namelijk aangetast en gaat er minder zuurstofrijk bloed naar de spieren en organen. Door de stents verbetert de levenskwaliteit en kan de patiënt meer lichamelijke inspanning aan. Ongeveer een kwart miljoen Belgen lijdt aan deze ziekte, die zelden volledig te genezen is.
Niet te genezen met medicatie
Het probleem bij hartfalen ligt in de verzwakking van de linkerkamer van het hart. Bij hartfalen met verminderde ejectiefractie (= hoeveel procent van het bloed per hartslag wordt weggepompt) heeft het hart minder pompkracht en wordt het bloed minder goed door het lichaam gepompt. Hierdoor krijgen de organen en spieren minder bloed, en dus ook minder zuurstof en voeding.
De meeste mensen met hartfalen krijgen geleidelijk aan meer klachten. De ziekte is zelden te genezen met medicatie. Ook met de combinatie van verschillende geneesmiddelen blijven deze patiënten klachten hebben.
Patiënten met hartfalen worden sneller moe als ze zich inspannen, zijn sneller buiten adem en benauwd. Daarnaast zwellen hun voeten en enkels vaak doordat er vocht uit de bloedvaten in de benen lekt. Een ander bekend symptoom is dat iemand met hartfalen ’s nachts vaak naar het toilet moet. De reden daarvoor is dat het vocht in de benen ’s nachts weer in de bloedvaten komt en naar de nieren wordt gepompt.
Kwart miljoen Belgen heeft hartfalen
"In België lijdt twee à drie procent van de bevolking aan hartfalen", aldus dr. Edgard Prihadi van het Hartcentrum. Dat komt neer op 200.000 tot 250.00 Belgen. Elke dag krijgen 46 nieuwe patiënten de diagnose, wat goed is voor ongeveer 16.500 patiënten per jaar. Ondanks de combinatie van verschillende soorten medicatie blijven deze patiënten klachten hebben. Op termijn kunnen de stents een oplossing zijn voor patiënten met een verminderde pompkracht van de linkerkamer."
Van de mensen met een lichte vorm van chronisch hartfalen leeft ongeveer de helft nog minstens tien jaar. De helft van de patiënten met ernstig chronisch hartfalen of acuut hartfalen heeft een levensverwachting van minder dan twee jaar.
Stents doen linkerkamer weer harder pompen
De longslagaders worden gebruikt als locatie om de stents te plaatsen en zo het rechterhartdeel meer naar links te laten duwen. Tijdens de ingreep worden de stents (CONTRABANDTM) via een katheter in de lies in het lichaam gebracht en naar de longslagader geleid. Deze techniek heeft geen vergelijkbaar alternatief.
Eenmaal op de juiste positie zorgen de stents voor een kleine verhoging van de nabelasting van de rechterkamer. Dat is de weerstand die de rechterkamer ondervindt bij het pompen van het bloed naar de longen (zie figuur). Hierdoor wordt het tussenschot tussen beide kamers opnieuw meer naar links geduwd, waardoor de linkerkamer weer harder kan pompen. De ingreep duurt 45 minuten, de patiënt kan de volgende dag naar huis.
Bij de illustratie
- (links) De normale werking van het hart: de linkerkamer (LV) trekt samen, waarbij het tussenschot (= de witte lijn in het midden) naar binnen komt.
- (midden) Hartfalen met verminderde ejectiefractie: de linkerkamer is verzwakt en uitgezet, het tussenschot tussen beide kamers puilt uit richting de rechterkamer (RV).
- (rechts) Na plaatsing van de stents in de longslagaders: de verhoogde nabelasting van de rechterkamer helpt om het tussenschot opnieuw richting de linkerkamer te duwen.
Nieuwe techniek zonder vergelijkbaar alternatief
ZAS Hartcentrum paste als eerste in de wereld de nieuwe techniek toe. Wereldwijd zijn al een twintigtal patiënten met deze techniek behandeld, waarvan drie bij ZAS Hartcentrum.
De eerste resultaten zijn positief: het hart kan beter pompen en de patiënt kan grotere inspanningen aan. De plaatsing van de stents in de longslagaders past in een studie. Daarom wordt de plaatsing van de stents nog niet terugbetaald.
Hoe werkt het hart?
Het hart bestaat uit een linker- en een rechterhelft. Elke helft bestaat uit een voorkamer en een kamer. De linker- en rechterhelft van het hart zijn van elkaar gescheiden door een tussenschot. Dat voorkomt dat bloed van de ene helft naar de andere helft kan stromen.
Het hart werkt als een pomp die bloed naar de longen en het lichaam stuurt.
- Vanuit de rechterhartkamer pompt het hart via de longslagader zuurstofarm bloed naar de longen. In de longen neemt het bloed zuurstof op.
- Vervolgens stroomt het zuurstofrijke bloed vanuit de longen naar de linkerharthelft. Van daaruit gaat het via de grote lichaamsslagader naar de rest van het lichaam. De organen en weefsels nemen zuurstof en voedingsstoffen op en geven hun afvalstoffen af aan het bloed.
- Tot slot stroomt het zuurstofarme bloed vanuit de weefsels en organen terug naar de rechterhelft van het hart via de bovenste en onderste holle ader. Daar start de hartcyclus opnieuw.